Codziennie na serce umiera około 250 kobiet w Polsce. Co trzecia z nich umiera z powodu zawału. W ubiegłych latach ok. 50 proc. wszystkich zgonów kobiet było spowodowane chorobami układu krążenia.
Nadal jednak przypisujemy je bardziej mężczyznom niż kobietom. Wśród Polek zauważamy małą świadomość tego, jak bardzo są zagrożone.
Dlaczego te statystyki są tak niekorzystne? Przyczyn jest kilka.
U kobiet często objawy zawału są mniej specyficzne niż u mężczyzn – przez co trudne do rozpoznania. Nie zawsze występują typowe bóle zamostkowe. To powoduje, że rozpoznanie zawału u kobiety trwa średnio o 30 minut dłużej niż w przypadku mężczyzny. Naszą czujność tłumi też przekonanie, że serce kobiety jest w naturalny sposób chronione przez hormony. Ponad 50 proc. kobiet uważa, że ich głównym zagrożeniem są choroby nowotworowe, a tylko 13 proc. kobiet wskazuje choroby serca.
Kobiety rzeczywiście zapadają na choroby układu krążenia średnio o 10 lat później niż mężczyźni. To dzięki żeńskim hormonom, estrogenom – stymulują one uwalnianie się w ścianach naczyń krwionośnych tlenku azotu. Zapobiega on powstawaniu w śródbłonku tętnic stanów zapalnych, które przyspieszają rozwój miażdżycy. Przeciwdziała też zlepianiu się płytek krwi, zapobiegając powstawaniu skrzepów.
Ryzyko zdarzeń kardiologicznych wzrasta w okresie pomenopauzalnym.
Kobiety po 50. roku życia powinny przede wszystkim monitorować i w razie czego wyrównać poziom hormonów. Poza tym trzeba się ruszać i nie tyć. A niestety, zmiany hormonalne dodają często kobietom kilogramów. Jedną z przyczyn chorób układu krążenia jest właśnie otyłość. W Polsce w grupie kobiet w wieku 50-59 lat 37 proc. ma nadwagę, zaś 24 proc. jest otyłych.
Niemal co trzecia Polka ma nadciśnienie tętnicze, ale nie ma o tym pojęcia. Poniżej 40. roku życia z nadciśnienia nie zdaje sobie sprawy 65 proc. chorych kobiet. Czynniki, takie jak np. palenie tytoniu przyśpieszają przebieg nadciśnienia. U kobiet palenie tytoniu znosi ochronny wpływ estrogenów na układ krążenia.
Inne objawy, zawał serca ten sam
Dlaczego objawy zawału u kobiet mogą być inne?
Dr Grzegorz Religa tłumaczy:
– W zasadzie nikt tego nie wie. Są różne teorie na ten temat łącznie z takimi, że u kobiet częściej choroba wieńcowa dotyczy drobnych naczyń, w związku z czym objawy nie są takie ostre jak u mężczyzn. Sądzę, że na to się składa wiele różnych elementów, między innymi to, że kobiety rzeczywiście chorują później, przez co ich organizm nieco inaczej odpowiada. Poza tym jednak pamiętajmy, że to też nie do końca jest tak, iż kobiety chorują zupełnie inaczej. Objawy zawału serca częściej są u nich nietypowe, ale jest grupa kobiet, które mają bardzo charakterystyczne jego objawy. I jest mniejsza grupa mężczyzn, którzy mają z kolei objawy dla nich nietypowe, kobiece. Ważne, by rozumieć, że zawał serca nie zawsze i nie u każdego objawia się tak samo.
– Profilaktyczne badania kardiologiczne mają na celu tak potrzebną profilaktykę wczesnego wykrywania chorób serca. Jest to o tyle ważne, bo choroby układu sercowo-naczyniowego nadal stanowią prawie 50% przyczyn zgonów w Polsce. Nasze badania pacjentów zawsze są przeprowadzane przez osobę wykwalifikowaną i profesjonalną, dzięki czemu pacjenci otrzymują komputerowy wynik badania, a także wskazówki dotyczące profilaktyki. Wszystkie dobre słowa i zadowolenie pacjentów są dowodem na to, że nasza praca ma sens i motywuje do organizacji kolejnych zdrowotnych wydarzeń – podsumowuje Bogusława Golus-Jankowska, prezes Fundacji NEUCA dla Zdrowia.
Jak wynika z danych kampanii „Moda na serce” u kobiet rzadziej wykonuje się angiografię (47 proc.) niż w przypadku mężczyzn (60 proc.). To wskazuje na mniej korzystną sytuację kobiet już na etapie diagnostycznym!
Analiza kanadyjskich uczonych – dr Colleen Norris z University of Alberta w Edmonton – wykazała, że po roku od postawienia diagnozy i rozpoczęciu leczenia kobiety radziły sobie gorzej pod względem zdrowotnym niż mężczyźni.
Badacze stwierdzili, że kobiety częściej opiekują się innymi członkami rodziny, nawet gdy same źle się czują.
– Zauważyliśmy, że kobiety, które są po operacji założenia by-passów, po wyjściu ze szpitala starają się wejść z powrotem w rolę opiekuna rodziny. Natomiast mężczyźni częściej mają kogoś do opieki niż opiekują się innymi – mówiła dr Norris.
Cichy zawał – objawy
„Cichy zawał” oznacza zawał przebiegający bez wyraźnych objawów. Najczęściej z zawałem kojarzy się piekący ból za mostkiem promieniujący do barku i lewego ramienia, z towarzyszącą dusznością, zimnymi, zlewnymi potami i uczuciem lęku. Cichy zawał serca może nie dawać żadnych objawów. Czasami chory może nawet nie wiedzieć, że przeszedł zawał mięśnia sercowego. Jeśli objawy się jednak pojawiają, są często nieswoiste, niezbyt nasilone, ciężko jest je szybko i precyzyjnie zdiagnozować. Często są również lekceważone. Należą do nich:
- osłabienie,
- męczliwość,
- bóle o niewielkim nasileniu w okolicy barku, żuchwy, szyi, górnej części pleców,
- objawy grypopodobne,
- uczucie kołatania serca,
- ból i zawroty głowy,
- ból brzucha,
- nudności, wymioty,
- zmęczenie
Często pojawia się również ból w klatce piersiowej, jednak jest on na ogół ostry, o charakterze pieczenia, świądu czy rozlanego dyskomfortu.
NIETYPOWE OBJAWY ZAWAŁU SERCA
- Nagłe i ogromne zmęczenie oraz utrata tchu.
- Nagłe nudności, a nawet wymioty. Zgaga po jedzeniu jakiegokolwiek posiłku.
- Duszności lub spłycony oddech, nawet bez wysiłku. Mogą towarzyszyć mu bóle w klatce piersiowej lub wystąpić zupełnie niezależnie od bólu.
- Nagłe uderzenie gorąca, potliwość.
- Napad lęku, nagły i przejmujący strach oraz ogólne poczucie wewnętrznego rozbicia. Mogą mu towarzyszyć ucisk lub pieczenie w klatce piersiowej.
- Trudny do określenia ból w górnej części ciała.
- Ból lub drętwienie szczęki, szyi.
- Ból lub mrowienie któregoś lub obu ramion, ból pleców, a nawet nagły ból brzucha.
U kogo może wystąpić cichy zawał serca?
Najczęściej cichy zawał serca występuje u chorych na cukrzycę. W zaawansowanym stadium choroby dochodzi do polineuropatii i mikroangiopatii, czyli uszkodzeń nerwów obwodowych oraz drobnych naczyń krwionośnych. Drugą grupę osób, u których można się spotkać z cichym zawałem serca, stanowią kobiety. U nich częściej niż u mężczyzn ciężko od razu ukierunkować diagnostykę w kierunku zawału ze względu na nieswoistość objawów, jakie prezentują.
Zobacz film: https://www.youtube.com/watch?v=t7wmPWTnDbE
Jak uchronić się przed wystąpieniem cichego zawału serca?
Konieczne jest rzucenie palenia, walka z nadciśnieniem tętniczym, hipercholesterolemią, nadwagą i otyłością, a co najważniejsze, z cukrzycą typu 2. Bardzo istotna jest odpowiednia dieta wspomagająca walkę z nadciśnieniem tętniczym i regulację gospodarki lipidowej, co z kolei przekłada się na profilaktykę kolejnych incydentów zawału.
Diagnostyka i leczenie cichego zawału serca
Choroby układu krążenia są najważniejszą przyczyną umieralności Polaków. Od lat statystyki są niezmienne – blisko połowa wszystkich zgonów w naszym kraju spowodowana jest chorobami serca.
Badanie przeprowadzone przez Harvard School of Public Health wykazało, że kobiety wykazują „optymistyczne nastawienie” co do swojego stanu zdrowia i uważają, że są mniej narażone na problemy zdrowotne, niż w rzeczywistości, co może powstrzymywać je przed sprawdzeniem przyczyn bólu. Są bardziej skłonne do bycia czujnymi i świadomymi takich rzeczy jak guzy piersi i mammografia, niż gdy mowa o sercu.
Bo kobieta zawsze musi dać radę
Jestem zmęczona, dlatego tak mnie boli.
Jestem niewyspana, stąd ten niepokój.
Nie jadłam dziś śniadania, stąd pewnie te zawroty głowy
Kobiety to heroski, zawsze starają się pomniejszać swoje dolegliwości, bo one zawsze przecież muszą być w gotowości. Czasem jednak ta ich „odwaga” i unikanie śmieszności, może kosztować tak wiele.